16 czerwca 2009 o 15:38
Zgłoś do moderacji
Cytuj
Ćwiczenia oddechowe mają na celu pogłębienie oddechu, rozruszanie przepony, wydłużenie fazy wydechowej, a także zapobieganie takim zjawiskom, jak: arytmia oddechowa, mówienie na wydechu, kolizja między rytmem oddychania a strukturą wypowiedzi.
Bez oddychania nie ma życia. Wraz z oddechem dostarczamy ciału tlen potrzebny do spalania pożywienia i do produkcji potrzebnej energii. Podczas tego spalania wytwarzają się wolne rodniki, z którymi jest poważny problem. Znaczenie oddychania w procesie przemian fizyczno-energetycznych nie jest jeszcze w pełni rozpoznane. Z jednej strony, sposób oddychania-płytki, głęboki, krótki czy długi- ma bezpośredni wpływ na docierające do nas i przepływające przez nas energie, a z drugiej strony, dopływające do nas energie oraz te, które sami wzbudzamy, na przykład w związku z przeżywanymi emocjami, stymulują do konkretnych sposobów oddychania.
Oddychając, wprowadzamy do organizmu między innymi tlen, który jest niezbędny w procesie przemiany materii zapewniającym ciału odpowiednią ilość energii. Zapotrzebowanie na energię jest w różnych częściach ciała różne, dlatego krew rozprowadza cząstki tlenu wszędzie tam, gdzie jest on potrzebny. Organizm sam wie, ile i gdzie trzeba go dostarczyć. Na przykład mózg do transformacji energii myśli na swój biochemiczny język potrzebuje 10 razy więcej tlenu od pozostałych organów. Gdy któraś część ciała dokonuje wzmożonego wysiłku, związane jest to ze znacznym zapotrzebowaniem na energię, a tym samym na tlen, i dlatego dostarczająca go krew napływa w te miejsca intensywniej.
Możemy oddychać świadomie, regulując oddech, lub też w ogóle tej czynności nie rejestrować, a wtedy organizm sam oddycha tak, jak potrzebuje. Zupełnie inaczej oddychamy podczas snu, a inaczej przy wzmożonym wysiłku fizycznym. Jednak praktyczne możliwości zaopatrzenia organizmu w tlen są ograniczone.
Ktoś może zapytać: "Jak mogą być ograniczone, kiedy ja oddycham zawsze głęboko i pełną piersią?" Już samo to, że oddychanie wyłącznie pełną piersią, jest informacją o niedostatecznym zaopatrzeniu ciała w tlen.
Droga tlenu do naszego wnętrza prowadzi przez nos, tchawicę, płuca i układ krążenia. Zmiany w funkcjonowaniu któregoś z tych układów zakłócają efektywność wytwarzania energii. Wdychane powietrze przemieszcza się przez tchawicę, oskrzela i dociera do pęcherzyków płucnych. Dalej tlen przenoszony jest do komórek ciała wraz z krwią płynącą przez niezwykłe cienkie naczynia włoskowate oplatające pęcherzyki płucne.
Tlen rozprowadzany jest przez znajdującą się we krwi hemoglobinę. Jej cząsteczki złożone są z czterech łańcuchów białkowych, a każdy z nich połączony jest z atomem żelaza. To właśnie te atomy żelaza przyciągają tlen. Gdy wszystko jest jak trzeba, czyli oddychamy czystym powietrzem i mamy odpowiednią ilość żelaza we krwi, wtedy każda cząsteczka hemoglobiny przyłącza i przenosi cztery cząstki tlenu. Nie zawsze jednak we krwi jest wystarczająca ilość żelaza, a nasze powietrze atmosferyczne zawiera wiele toksycznych związków, które zajmując miejsce tlenu, rozprowadzane zostają po organizmie. Przyjrzyjmy się płucom. Do ich niewydolności dochodzi poprzez uszkodzenie pęcherzyków płucnych oraz ich obumieranie w dolnych partiach płuc. Jest to wynikiem między innymi tego, że wdychamy zatrute powietrze oraz że przestaliśmy oddychać przeponą.
Oddychanie przeponowe jest jedynym właściwym sposobem oddychania, które zapewnia optymalne pobranie i zagospodarowanie pozyskanego tlenu oraz wykorzystanie ruchu rozszerzających się i kurczących przy oddychaniu organów ciała do ich stałego masażu. U każdego zdrowego dziecka już od chwili narodzin można zaobserwować, jak doskonale oddycha brzuchem, a nie klatką piersiową. Dopiero później, na skutek wielu czynników, oddychanie staje się coraz mniej efektywne.
Przepona jest szerokim, płaskim mięśniem oddzielającym przestrzeń klatki piersiowej od jamy brzusznej. Przechodzi przez nią dużo ważnych struktur, które łączą narządy klatki piersiowej z narządami jamy brzusznej. Do przepony, od spodu, przylega wątroba, która podczas wdechu obniża się, a podczas wydechu unosi. Ruchy te powodują jej bezpośredni masaż, poprzez nią masowany jest żołądek, dalej śledziona, trzustka i pozostałe części układu trawienno-wydalniczego. Jedną z podstawowych potrzeb człowieka jest stały ruch i swoboda działania, tego samego potrzebują narządy wewnętrzne.
Przeponę można sobie zobrazować jako "kopułę" rozpostartą nad jamą brzuszną, na której spoczywają płuca. Mięsień przepony jest niezwykle sprężysty i zwarty, dlatego niełatwo wraca do aktywności. Każdy wdech "przeponowy" powoduje kurczenie się tego mięśnia i przemieszczanie "kopuły" w dół. W ten sposób maksymalnie zwiększamy pojemność płuc. Unosząca się z powrotem kopuła przepony zmniejsza natomiast ich objętość. Na zewnątrz ciała wygląda to tak, jakby w jamie brzusznej znajdował się balonik, który podczas wdechu powiększa się, a podczas wydechu kurczy.
Oddychanie ma istotny wpływ na stany psychiczne i emocjonalne człowieka. Nieregularny oddech wskazuje na ich zaburzenia i odwrotnie. Tak koło się zamyka. Oddech człowieka wyciszonego, zrównoważonego, wolnego od stresów, spożywającego w ciszy lekko strawne jedzenie jest regularny, spokojny, a jego głębokość dostosowana do aktualnych potrzeb. A teraz kwestia najistotniejsza. Oddychanie przeponowe jest związane ze zdolnością odbierania informacji nie poprzez umysł, ale poprzez ciało emocjonalne. Po oczyszczeniu umysłu z destrukcyjnych programów sygnalizowanych dotychczas stanami emocjonalnymi, nie będzie trzeba już wzbudzać energii emocjonalnej wskazującej na te programy. To pozwoli odbierać otaczające nas rzeczywistości poprzez odczuwanie. Na razie uruchomienie tych niezbędnych "na chwilę" predyspozycji jest jeszcze odległe. Dotyczy to zwłaszcza mężczyzn, u których dominuje kod wojownika, oraz kobiet z płaskimi brzuchami i unieczynnioną przeponą.
Tu nasuwa się pytanie: "czy u mężczyzn oddychanie przeponowe nie ma takiego znaczenia?
Zarówno kod wojownika, jak i unieczynniona przepona jest przeszkodą w uaktywnieniu tych przestrzeni ciała emocjonalnego, których odczuwanie jest właściwe każdemu. U mężczyzn kod wojownika wyłączył całkowicie możliwość odczuwania. Trzeba go zneutralizować, by otworzyć się na odczuwanie. Kobiety, idąc za modą, dążą do tego, by mieć płaski brzuch. Ten program blokuje dostęp do wiedzy i możliwości odczuwania. Kod wojownika może cechować zarówno mężczyzn, jak i kobiety. W obu przypadkach wymaga on zneutralizowania. Pomaga w tym właśnie oddychanie przeponowe.
Aby rozpoznać swój rytm oddychania, najlepiej zmęczyć fizycznie ciało, na przykład tańcząc przez kilkanaście minut, a następnie położyć się na plecach, rozluźnić się i wsłuchać w rytm oddechu. W ten sposób sprawdzimy, czy na przykład wydychamy więcej, niż wdychamy - co oznacza, że zbyt szybko tracimy energię. Jeśli wydychamy mniej, niż wdychamy, to oznacza, że z trudem okazujemy swoje słabości i jesteśmy przekonani, że musimy być silni, by zyskać podziw innych. Jeśli natomiast oddychamy regularnie, zachowując stałe proporcje pomiędzy wdechem a wydechem - to mamy wysokie poczucie własnej wartości i opanowane emocje. Oddech powinien być miarowy, regularny i zrównoważony. Aby do tego doprowadzić, możemy zastosować zasadę przeciwieństw. W pierwszym przypadku maksymalnie wypełniamy płuca powietrzem, potem wstrzymajmy oddech na jakiś czas, najlepiej na tyle, ile trwa wydech, a potem wykonajmy krótki wydech, uwalniając zawartość płuc. W drugim przypadku skoncentrujmy się na głębokim wydechu, potem krótka przerwa przed wdechem, a następnie krótki i płytki wdech, ponownie głęboki wydech i tak dalej.
Takie ćwiczenia należy wykonywać tak długo, jak trzeba. Jeśli zmiana sposobu oddychania ma mieć na nas rzeczywisty wpływ, nie może to nastąpić z dnia na dzień. Należy poćwiczyć najpierw miesiąc i przekonać się, jakie są rezultaty. Jeśli będziemy czuli taką potrzebę, to możemy ćwiczyć przez następny miesiąc lub dwa. Płytkie oddychanie równa się płytkiemu doświadczaniu samego siebie. Głębokie oddychanie, szczególnie przeponowe, pomaga wyciszyć myśli i emocje. Zmiana rytmu oddechu oznacza przemianę usposobienia i w związku z tym pojawiają się przed nami nowe życiowe możliwości.
Oto przykład , jak należy prawidłowo oddychać przeponą.
Stań spokojnie. Obserwuj jak oddychasz, połóż ręce na brzuchu. Wykonując głęboki wdech, wyobraź sobie, jak wdychasz powietrze nosem, przez długi przewód, do balonika znajdującego się pod pępkiem. Kiedy balonik rośnie, wtedy to samo dzieje się z twoim brzuchem. Przytrzymaj trochę powietrze w baloniku, o tak, a teraz powoli wypuszczaj powietrze. Wydychając, wyobraź sobie, że wraca ono tą samą drogą, co szło przy wdechu. To ćwiczenie na początku wymaga trochę wysiłku, ale nie należy przesadzać. Oddychając czujemy ruchy przepony.
Na pewno łatwiej będzie, jeśli położymy się na plecach z nogami ugiętymi w kolanach. Rozstawiamy lekko stopy na podłodze. Ręce układamy wzdłuż tułowia. Wciągamy głęboko powietrze do brzucha i...zatrzymujemy oddech. Uważajmy, by powietrze nie uciekało. Stopniowo wciągamy brzuch i delikatnie przesuwamy balonik z zatrzymanym powietrzem do klatki piersiowej. W tym momencie możemy poczuć, jak przepona przesuwa się w górę. Teraz balonik z powrotem przesuwamy do brzucha i czujemy, jak jednocześnie przepona przesuwa się w dół. Przesuwamy balonik w górę i w dół kilka razy. Wykonując często takie ćwiczenie, prędko uaktywniamy przeponę. Przy tym ćwiczeniu szybko można się zmęczyć, jeśli będziemy ćwiczyć bardzo intensywnie na bezdechu. Pamiętajmy, nic na siłę. Mięśnie przepony są sprężyste i bardzo mocne. Unieczynnione, przy pierwszych staraniach by je uaktywnić, będą stawiały opór. Najważniejsze jest, to by ciało samo zapamiętało ten sposób oddychania i praktykowało go bez kontroli. Podczas ćwiczeń na leżąco dobrze byłoby kłaść na brzuchu jakieś obciążenie, najlepiej takie, aby nie spadło. Jeśli oddychasz z obciążeniem w sposób wymuszony, to potem, przy swobodnym oddychaniu bez obciążenia, ciało będzie samo wykazywało tendencje do oddychania przeponowego. I to wszystko, teraz tylko trzeba ćwiczyć.
Reasumując, sposób oddychania jest bardzo istotny dla każdego z nas. Ważne jest, by podczas wdechu wprowadzać do organizmu jak najwięcej czystego powietrza z tlenem, a jednocześnie tak gospodarować energiami, by było go jak najmniej potrzeba. Płuca należy w pełni wykorzystywać i dlatego należy uruchomić swoją przeponę. Oddychanie przeponowe, a konkretnie ruch przepony umożliwia wewnętrzny masaż narządów. Aby optymalnie wykorzystać pobrany podczas oddychania tlen, potrzeba zdrowej krwi z odpowiednią ilością żelaza. Jak wspomniałam, emocje mają wpływ na sposób oddychania i dlatego dobrze byłoby zauważyć jak się oddycha , a potem zastanowić się, co z tym zrobić. Oddech powinien być spokojny, równomierny i głęboki. Tak oddycha człowiek wyciszony.
Każde zajęcia logopedyczne powinny być rozpoczęte od ćwiczeń oddechowych, które mają za zadanie wtłoczyć do mózgu odpowiednią ilość tlenu, co wiąże się ze zdolnością odbierania informacji.
http://www.logopedia.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=194&Itemid=37
__________
Pozdrawiam