Mieczysław Fogg, właściwie Mieczysław Fogiel (ur. 30 maja 1901 w Warszawie, zm. 3 września 1990 tamże) – polski piosenkarz śpiewający barytonem lirycznym, którego kariera artystyczna rozpoczęła się w okresie międzywojennym i trwała przez kilka dziesięcioleci po zakończeniu II wojny światowej.

Jego najbardziej znane utwory to: Tango milonga, To ostatnia niedziela, Jesienne róże, Pierwszy siwy włos, Mały biały domek, Już nigdy, Bo to się zwykle tak zaczyna.

Był uczestnikiem wojny polsko-bolszewickiej w 1920 (ranny na froncie). W 1921 rozpoczął pracę w Warszawskiej Dyrekcji PKP jako kasjer, gdzie pracował do roku 1935. W 1922 Mieczysław Fogg śpiewał w chórze w kościele Świętej Anny na Krakowskim Przedmieściu. Podczas próby kolęd usłyszał go Ludwik Sempoliński i skierował (grudzień 1922) na naukę śpiewu do profesora Jana Łysakowskiego na Wydziale Wokalistyki Szkoły Muzycznej im. Fryderyka Chopina. Kształcenie muzyczne kontynuował pod kierunkiem Eugeniusza Mossakowskiego, Wacława Brzezińskiego, Ignacego Dygasa, Stefana Beliny-Skupiewskiego, Adama Didura i Stanisława Kopfa. W 1926 przyjął pseudonim artystyczny "Fogg", chałturząc na ślubach i pogrzebach.

Debiut Mieczysława Fogga jako piosenkarza miał miejsce w 1928 w Chórze Dana na scenie warszawskiego teatrzyku Qui Pro Quo. Ze sceną tą związany był do 1931, potem kolejno z teatrami i rewiami Banda, Rex, Polonia, Cyrulik Warszawski, Wielka Rewia, Małe Qui Pro Quo i Tip Top. Od 1932, Chór Dana koncertował za granicą, m.in. w Niemczech, Estonii, na Łotwie, w ZSRR, Finlandii, Norwegii, Szwecji, Austrii, we Włoszech i w USA, gdzie wystąpił w 31 stanach. Dla firmy fonograficznej Odeon nagrywał 100-150 piosenek rocznie, otrzymując przezwisko "śpiewająca mrówka". Towarzyszył w koncertach i nagraniach sławnym polskim artystom kabaretowym, m.in.: Hance Ordonównie, Stefci Górskiej, Zuli Pogorzelskiej i Adolfowi Dymszy.

Po odejściu z Chóru Dana (1938) zadebiutował jako solista, zwyciężając w ogólnopolskim plebiscycie słuchaczy Polskiego Radia. Występował z własnymi recitalami oraz w programach kabaretowych z Mirą Zimińską i pianistą Tadeuszem Sygietyńskim. Mieczysław Fogg był pierwszym polskim artystą estradowym, którego występ nadała Telewizja Polska. Wystąpił on na antenie 5 października 1938 i 26 sierpnia 1939 w pokazie próbnej transmisji telewizyjnej nadawanej z wieżowca Prudential w Warszawie.

II wojna światowa

Po apelu radiowym Romana Umiastowskiego, 6 września 1939 opuścił stolicę wraz z kilkudziesięcioosobową grupą aktorów. Dotarł do Zbaraża, a następnie Lwowa. Wrócił do Warszawy 31 października 1939.

Występował (za zgodą władz Podziemnej Polski) w kawiarniach dostępnych polskiej publiczności, m.in. w Cafe Bodo i Swann, U Aktorek i Lucyna. W 1944, bezpośrednio przed wybuchem powstania warszawskiego, pracował jako kelner w kawiarni na rogu ulic Marszałkowskiej i Wspólnej.

Wziął udział w powstaniu warszawskim jako żołnierz AK, jego zadaniem było podtrzymywanie na duchu powstańców i mieszkańców Warszawy – śpiewał w szpitalach, na barykadach i w schronach. Brał udział w powstaniu jako starszy strzelec I Batalionu Szturmowego Odwet. Za udział w powstaniu otrzymał Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami (jego powstańcza opaska znajduje się w Muzeum Powstania Warszawskiego).

W okresie okupacji wspierał swoich żydowskich przyjaciół. W 1943 udzielił schronienia Ignacemu Singerowi (znany jako Iwo Wesby), kierownik muzyczny kabaretu „Qui pro Quo”, który uciekł z getta warszawskiego wraz z żoną i ośmioletnią córką. Fogg ukrywał całą trójkę w swoim mieszkaniu, a następnie znalazł im mieszkanie przy ul. Bednarskiej i pomógł w wyrobieniu fałszywych dokumentów.

Fogg przez kilka dni ukrywał także w swoim mieszkaniu przyjaciela, Stanisława Templa, inżyniera z Wilna, który pracował dla wytwórni płytowej. Mimo ostrzeżeń Fogga, Tempel udał się do getta, aby połączyć się ze swoją rodziną. Również nauczyciel śpiewu, Stanisław Kopf, znalazł schronienie w mieszkaniu Fogga, aż do momentu uzyskania fałszywych dokumentów, dzięki którym mógł wyjechać z Warszawy. Inny żydowski przyjaciel Fogga, Ignacy Zalcsztajn ukrył się w mieszkaniu dozorcy w kamienicy, w której mieszkał Fogg, a on dostarczał mu żywność i pieniądze.

Okres powojenny

Po wojnie w latach 1945–1946 prowadził przy ul. Marszałkowskiej 119 własną kawiarnię artystyczną Cafe Fogg a w latach 1946–1951, kierował wytwórnią płyt gramofonowych Fogg Record. Obie firmy zostały jednak znacjonalizowane przez władze komunistyczne i wkrótce zakończyły działalność. Od 1946 występował w programach estradowych i z własnymi recitalami, w których towarzyszyły mu m.in. żeńskie zespoły. W 1958 zwyciężył po raz drugi w plebiscycie Polskiego Radia na najpopularniejszego piosenkarza roku. Po śmierci Maurice'a Chevaliera w 1972, był najstarszym występującym piosenkarzem świata. W 1971 został wydany pamiętnik Mieczysława Fogga, noszący tytuł Od palanta do belcanta (pod redakcją Zbigniewa K. Rogowskiego). Występował na Festiwalu Piosenki Radzieckiej w Zielonej Górze.

W trwającej ponad 60 lat karierze wystąpił na blisko 16 tysiącach koncertów. Śpiewał w dwudziestu pięciu krajach Europy oraz w Brazylii, Izraelu, na Cejlonie, w ośrodkach polonijnych Nowej Zelandii, Australii i wielokrotnie w USA i Kanadzie. Ze względu na długą karierę Mieczysław Fogg jeszcze za życia stał się symbolem kultury polskiej XX wieku. Jedna z anegdot jaka krążyła o artyście w PRL-u głosiła, że kiedy polscy archeolodzy odkopali starożytną mumię w Egipcie ta zapytała ich "Czy Mieczysław Fogg jeszcze śpiewa?".

Mieczysław Fogg jest pochowany na cmentarzu Bródnowskim w Warszawie. Read more on Last.fm. User-contributed text is available under the Creative Commons By-SA License; additional terms may apply.