Państwowy Zespół Ludowy Pieśni i Tańca "Mazowsze" im. Tadeusza Sygietyńskiego (PZLPiT "Mazowsze") – jeden z największych polskich zespołów artystycznych odwołujących się do tradycji polskiej muzyki i tańca ludowego.


Oficjalnie "Mazowsze" powołał do życia dekret Ministerstwa Kultury i Sztuki 8 listopada 1948 roku, polecający Profesorowi Tadeuszowi Sygietyńskiemu zorganizowanie zespołu ludowego, którego zadaniem miała być troska o tradycyjny repertuar ludowy, oparty na pieśniach, przyśpiewkach i tańcach wsi mazowieckiej i regionalnej tradycji artystycznej. Jednak idea zespołu powstała na długo przez tym.

Tadeusz Sygietyński, wybitny kompozytor i miłośnik folkloru oraz Mira Zimińska-Sygietyńska, aktorka przedwojennej sceny, w ruinach bombardowanej Warszawy przyrzekli sobie, że jeśli przeżyją wojnę, założą zespół. O ile dla aktorki filmowej i kabaretowej dziedzina wydawała się odległa, o tyle dla Tadeusza była realizacją dawnych marzeń.

Zimińska porzuciła karierę aktorki i zajęła się sprawami organizacyjnymi. Sygietyński komponował w oparciu o oryginalne relikty ludowej pieśni, latami zdobywane doświadczenie (lektury rozpraw Oskara Kolberga, współpraca z radiem, teatrem, nić porozumienia
z młodzieżą).

Przetrząsali wiejskie chaty. Zimińska w poszukiwaniu babcinych strojów, Sygietyński
w poszukiwaniu uzdolnionej młodzieży. Na siedzibę Zespołu wybrano podwarszawską posiadłość
z początku XX wieku, nazwaną na cześć żony pierwszego właściciela - Karolinem.


Pod koniec 1948 roku do pałacu w Karolinie zjeżdżać zaczęły pierwsze grupy młodzieży
z okolicznych wiosek i miasteczek. Na Sygietyńskich spoczął obowiązek nie tylko zadbania
o wikt i opierunek, ale przede wszystkim zapewnienia podopiecznym wykształcenia. Rozpoczęły się nauki, próby, ćwiczenia i po dwóch latach, 6 listopada 1950 roku, na deskach Teatru Polskiego w Warszawie odbyła się premiera.

Początkowo program artystyczny składał się z piosenek przeplatanych tańcami z terenów centralnej Polski - Opoczna, Kurpii.

Po warszawskiej premierze, między kolejnymi koncertami, szlifem programu, planami na przyszłość ważyły się najważniejsze dla Zespołu decyzje. Już w 1951 roku "Mazowsze" wyruszyło na podbój świata, zaczynając od jedynie słusznego w tych czasach kierunku - ZSRR. Po trzech latach polskie władze zezwoliły na wyjazd Zespołu za "żelazną kurtynę". "Mazowsze" zdobyło Paryż 1 paĽdziernika 1954 roku. Sześć lat póĽniej przepłynęło Atlantyk.

Rok 1955 okrył żałobą "Mazowsze" i zachwiał plany na przyszłość Zespołu. Zmarł Tadeusz Sygietyński. Rysowały się najczarniejsze scenariusze. Rozważano nawet rozwiązanie Zespołu.

"Gdyby nie Mira, nie byłoby Sygietyńskiego ani Mazowsza" - napisał kiedyś Marian Hemar, poeta i przyjaciel Zespołu. To ona - Mira Zimińska-Sygietyńska - po śmierci Profesora przejęła dyrektorską pałeczkę. To ona uczyniła "Mazowsze" takim, jakie jest dziś. To dzięki niej na przestrzeni lat rozszerzono program do 40 regionów etnograficznych, opracowano nie zbadane wcześniej pieśni religijne, patriotyczne i inne. To dzięki niej "Mazowsze" zdobyło światową sławę, dając blisko 6 tysięcy koncertów, w Polsce i 49. krajach.

Kierowała Zespołem ponad 40 lat, poświęcając bez reszty swój talent, doświadczenie i życie.

Koniec kolejnego etapu w historii "Mazowsza" nastąpił 1. sierpnia 2006r. Tego dnia zmarł Stanisław Jopek (1935-2006.) - I solista Zespołu i najjaśniejsza jego gwiazda.

Ten Wspaniały Artysta rozpoczął pracę artystyczną w .Mazowszu. jeszcze w 1956 roku, otrzymując angaż śpiewaka-solisty (tenor). Od tej pory towarzyszył Zespołowi na każdym koncercie a jego głos rozpoznawalny był w każdym domu. Zasłyną z "ludowych" piosenek Mazowsza, ale również z pieśni Chopina, Moniuszki oraz polskich kolęd. Poza granicami Polski - oprócz kunsztu i doskonałej formy - doceniano u Stanisława Jopka perfekcyjne wykonanie pieśni ludowych państw, które gościły "Mazowsze". W sumie artysta śpiewał w 36. językach, między innymi tak egzotycznie brzmiących jak chiński, japoński, fiński czy arabski.

Tajemnicą sukcesów artysty był talent połączony z codzienną ciężką pracą. Sekretem uwielbienia publiczności i krytyków dla Stanisława Jopka była natomiast interpretacja. Jego szlagier - "Furman" - był ciągle tą samą piosenką, w tym samym klimacie, z której tylko on potrafił wydobyć ponadczasowe mądrości polskiego ludu. Przez nią też otrzymał żartobliwy tytuł "Pierwszego Furmana Rzeczypospolitej". To ona niezmiennie wywoływała spontaniczne reakcje publiczności i skandowanie o bisy.


"Mazowsze" należy do największych na świecie baletowych zespołów tańca ludowego, sięgających do bogactwa narodowych tańców, piosenek, przyśpiewek i obyczajów. Niezaprzeczalnie polskie, podkreślają korzenie narodu, świadczące o jego tożsamości, ciągłości i rozwoju kultury.

Repertuar Zespołu pod względem zasięgu terytorialnego (geograficznego) obejmuje wszystkie najważniejsze obszary historyczne Polski: przede wszystkim mazowsze, ale również małopolskę, pomorze, wielkopolskę, śląsk, podhale. Z uwagi na tak ogromne bogactwo repertuarowe, "Mazowsze" jest Zespołem narodowym, oddaje ciepło każdego polskiego zakątka.

Dziś, kiedy Europa dąży do zjednoczenia, postępująca unifikacja kultury i obyczajów skłania nas do dbania o odrębność, do pokazywania własnego, oryginalnego dorobku.

"Mazowsze" należy do tych oryginalnych zjawisk w powojennej kulturze, którego źródła są rodowodem podkreślającym, że wśród innych mód jesteśmy sobą.

Dla tysięcy widzów na całym świecie koncerty "Mazowsza" były pierwszym kontaktem z polską kulturą. "Jeśli takie jest oblicze Polski, to niech żyje Polska!" ("Gazette de Lausanne" - Szwajcaria). Dla licznie rozsianej po świecie Polonii - namiastką ojczyzny - chwilą wzruszeń, powrotu do kraju lat dziecinnych.

"Mazowsze" historycznie wpisane jest w poczet wybitnych polskich twórców i wykonawców, którzy wykreowali w znaczeniu najwyżej cenionych wartości wizerunek Polski w świecie. Porównanie przez Jerzego Waldorffa "Mazowsza" z "perłą w koronie Rzeczypospolitej" najpełniej oddaje rangę i najwyższą wartość Zespołu, który od ponad pół wieku zachwyca Europę i Świat, spełniając zaszczytną funkcję Ambasadora Polskiej Kultury.
.