Hen, w ciemnym borze mieszka nieboże,
Cygan staruszek, od wielu już lat
Smętne piosneczki z jego skrzypeczki
Niegdyś płynęły Dziś nie chce ich świat
Znów przyszła wiosna, wonna, radosna
I słodko w gałązkach zaćwierkał znów ptak,
W sercu Cygana znów krwią broczy rana,
Więc szepcze cicho do żony swej tak :

„Gdzie są me skrzypki lipowe?
Serce drży we mnie jak liść,
Hen, tam, do miasta gwarnego
Muszę dziś jeszcze iść
Zagrać chcę jeszcze raz w życiu
Tę starą piosnkę swą
Jam Cygan z dziada pradziada
I żyłem tylko nią
Jam pieśnią żył i umrę z nią"

Więc idzie stary przez pola, jary,
Choć starość mu ciąży na plecach jak garb
Idzie, kuleje, pot zeń się leje
I mocno ściska skrzypeczki, swój skarb
Już jest nareszcie w wyśnionym mieście,
Do sali wspaniałej się zbliża, a drży
Serce mu wali, bo niegdyś w tej sali
Słuchano jego piosenek i gry:

„Przepraszam, mości panowie,
Czy mnie pamięta kto z was,
Grałem tu niegdyś, przed laty
Pieśnią słodziłem czas
Zagrać chcę jeszcze raz w życiu
Tę starą piosenkę swą
Jam Cygan z dziada pradziada
I żyłem tylko nią
Jam pieśnią żył i umrę z nią”

Wtem ktoś wyskoczył z śmiechem ochoczym:
„Moi panowie, ten oszust z nas kpi!
Włóczęgo! Fora z pańskiego dwora!
Piccolo! Hejże, otwieraj mu drzwi!”
Na rozkaz pana kelner Cygana
Za drzwi wyrzucił i uderzył w kark
Znalazła potem skrzypki pod płotem
Stara Cyganka i łkała wśród skarg:

„Już on nie zagra wam więcej,
O ludzie bez serc i dusz,
Umilkły już jego skrzypeczki
Zamilkły na zawsze już!
Jest w ciemnym lesie grób cichy,
Wśród leśnych kwiatów się skrył,
Leży w nim Cygan staruszek,
Który dla pieśni żył
Żył tylko z nią
I umarł z nią”