Violetta Villas ("VV"), właściwie Czesława Maria de domo Cieślak, primo voto Gospodarek, secundo voto Kowalczyk (ur. 10 czerwca 1938 w Liège w Belgii jako Violetta Élisa Cieślak zm. 5 grudnia 2011 w Lewinie Kłodzkim) - polska i międzynarodowa artystka estradowa, śpiewaczka operowa i operetkowa, aktorka filmowa, teatralna i rewiowa, kompozytorka, autorka tekstów. Jej głos jest charakteryzowany jako sopran koloraturowy o rozszerzonej skali, obejmującej 5 oktaw. Posiadaczka słuchu absolutnego. Posiadała umiejętność gry na fortepianie, puzonie oraz skrzypcach. Przez wielu uważana za legendę polskiej muzyki, w prasie francuskiej i amerykańskiej określana jako "głos ery atomowej" oraz "biały kruk wokalistyki światowej". Przez kilka dekad polski symbol seksu. Mówiła biegle w języku francuskim, dawniej operowała także językiem walońskim. Honorowa obywatelka miast Lewin Kłodzki i New Britain.
Violetta Villas urodziła się w Szpitalu Królowej Elżbiety w Liège. Dzieciństwo spędziła w Belgii, ojciec Bolesław Cieślak (1907-1960) był górnikiem oraz kapelmistrzem w orkiestrze górniczej, a matka Janina z domu Malczyk (1914-1985) zajmowała się domem. W Belgii ochrzczono ją imionami Violetta Élisa, lecz ojciec zarejestrował ją jako Czesławę Marię. Wychowywała się wśród rodzeństwa: siostry i dwóch braci. Jesienią 1946 roku rodzina Villas przyjechała do Polski, zamieszkała w Lewinie Kłodzkim, w Kotlinie Kłodzkiej. Artystka uczyła się gry na skrzypcach, pianinie, puzonie, należała także do ogniska muzycznego.

W 1956 roku podjęła naukę śpiewu solowego w Państwowej Średniej Szkoły Muzycznej w Szczecinie (obecnie Zespół Szkół Muzycznych im. Feliksa Nowowiejskiego). Po roku przeniosła się do Wrocławia gdzie była uczennicą prof. Giseli Posh, a następnie do Warszawy, gdzie pobierała lekcje śpiewu klasycznego u prof. Eugenii Klopek-Falkowskiej. Warunki głosowe zapowiadały karierę operową, z której ostatecznie zrezygnowała, przyjmując propozycję występów estradowych.

W roku 1960 Villas, jeszcze jako Czesława Gospodarek zadebiutowała w Polskim Radio, dokonując pierwszych nagrań radiowych z zespołami Bogusława Klimczuka i Edwarda Czernego. Od 1960 roku brała również udział w audycji Polskiego Radia "Podwieczorek przy mikrofonie".

Jedna z jej pierwszych piosenek, "Dla Ciebie miły" zwyciężyła w plebiscycie Expressu Wieczornego na najlepszy polski szlagier. Otrzymała 67 479 głosów, podczas gdy następna na liście "Jeszcze Poczekajmy" w wykonaniu Reny Rolskiej otrzymała 33 tysiące. Sukces ten zapewnił Villas udział w Międzynarodowym Festiwalu Sopot w 1961 r., na którym śpiewała piosenki "Dla Ciebie miły" oraz "Si senior". Na sopockim festiwalu wystąpiła także w roku następnym, z kompozycjami "Ave Maria no morro" i "Spójrz prosto w oczy". W 1964 i w 1965 roku wzięła udział w Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu, z piosenkami kolejno: "Przyjdzie na to czas" oraz "Do ciebie mamo". Uczestniczyła w radiowych koncertach o międzynarodowej obsadzie m.in. w Szwajcarii, Republice Federalnej Niemiec.

W dniach 5-7 listopada 1965 roku, brała udział w III Festival International des Varié té s et Music-Halls w Rennes, gdzie zdobyła Grand Prix International d'Interpretation. 8 listopada 1965 wystąpiła z Czesławem Niemenem i Piotrem Szczepanikiem w Teatrze Fontaine w publicznej audycji Office de la Radiodiffusion-Télévision Française "Roue de la chance" realizowanej przez André Chanu. Na przełomie 1965/1966 śpiewała w paryskim teatrze rewiowym Olympia. W 1966 roku na osobistą prośbę szefa Olympii Brunona Cocquatrixa, znalazła się w gronie artystów polskiego programu rewiowego Grand Music Hall de Varsovie. Premiera programu odbyła się 26 lipca 1966 roku, Villas śpiewała m.in. Ave Maria no morro oraz Hiroshima, mon amour. W Paryżu poznała Frederica Apcara, na zaproszenie którego wyjechała do Las Vegas.

Od grudnia 1966 roku przez trzy sezony była gwiazdą Casino de Paris, gdzie śpiewała piosenki, arie operetkowe i operowe w dziewięciu językach.

W swoim pierwszym programie wykonywała m.in. „Under Paris skies”, „O sole mio”, „Granadę”, „Libiamo ne' lieti calici” oraz „Strangers in the night”. Śpiewała w duecie m.in z Frankiem Sinatrą, Paulem Anką, Charlesem Aznavourem, Barbarą Streisand. Jej nazwisko pojawiło się na neonach liczących 21 pięter, obok Dean Martina, Sammy Davisa, Earthy Kitt, Paula Anki. Na scenę wjeżdżała żółtym jaguarem z czarną skórą w środku lub na białym koniu. Do projektowania sukni zaproszono dom mody Diora. Występowała ze 100-osobowym baletem francuskim, który był ubrany pod kolor sukni piosenkarki. Koszt przygotowania rewii z jej udziałem wynosił 50,000 dolarów.

Cieszyła się uznaniem publiczności, miała wielu wielbicieli. Według jej własnych słów, przysyłano jej codziennie fioletowe róże z Nowego Jorku. Mieszkała w domu z basenem, dano jej do dyspozycji szofera i służące. Cytowano recenzje z prasy amerykańskiej, gdzie pojawiały się określenia "fenomenalna Polka", "głos ery atomowej", "biały kruk wokalistyki światowej".

Piosenka i estrada ułatwiły jej kontakt z filmem. W marcu 1968 roku rozpoczęła próbne zdjęcia dla wytwórni filmowej MGM, gdzie została później zaangażowana. Grała w filmach pełnometrażowych: musicalu "Paint yout wagon", w roli Amerykanki u boku Lee Marvina czy w westernie "Heaven with a gun" z Glenn Fordem. Miała zagrać również główną rolę w filmie "Poznaj mój uśmiech", który jednak nie doczekał się realizacji.

W grudniu 1968 na chwilę odwiedziła Polskę. W Sali Kongresowej w Warszawie kilkukrotnie prezentowana była rewia "Villas Revue". Przedsięwzięcie zostało w całości sfinansowane z pieniędzy Villas. Prowadzącą była Hanka Bielicka. Villas Revue rozpoczynało się arią "Libiamo ne lieti calici" z opery La Traviata z towarzystwem 30-osobowej orkiestry oraz sześciu par tancerzy. Artystka śpiewała także piosenki "Love, this is my song", "Oczy czarne", "Strangers in the night", "My heart belongs to daddy" oraz habanerę z opery Carmen z towarzystwem 40-osobowego baletu. Finałem każdego z koncertów była piosenka "Hello Dolly". W widowisku występowały także zespół akrobatyczny Mortale oraz kwartet Beltono. Po serii koncertów powróciła do USA.

Według relacji samej artystki, zimą 1969 roku miała przystąpić do udziału, w głównej roli, w serialu Joe Pasternaka Dolce vita in Las Vegas jako partnerka Toma Jonesa. Kontrakt z wytwórnią filmową Paramount Pictures miał obejmować okres 8 lat, jednak wiadomość o ciężkiej chorobie matki spowodowała nagły, nieplanowany powrót do Polski.

Po powrocie do kraju wystąpiła w roli Barbary Tylskiej w filmie "Dzięcioł" Jerzego Gruzy, a także wraz z reżyserem Konstantym Ciciszwilim zrealizowała film muzyczny "Śpiewa Violetta Villas". W 1976 roku odbyła światową trasę koncertową "Podwieczorek przy mikrofonie". W 1979 dostała angaż w Teatrze Syrena, gdzie występowała jako Lygia w widowisku "Trzeci program".

W 1983 roku wystąpiła w noweli Pawła Pitery, "Sen o Violetcie", gdzie wcieliła się w rolę samej siebie - gwiazdy, o związku z którą marzy prosty robotnik, Jan Karolak.

W 1986 roku, w Teatrze Syrena, wystąpiła w głównej roli w rewii "Violetta". Widowisko było popularne w kraju i za granicą. W połowie września, w Carnegie Hall w Nowym Jorku, rozpoczęło się światowe tournee artystki i Teatru. Rewia była prezentowana także m.in. w Las Vegas, Chicago, Denver i Teksasie. W USA poznała biznesmena, Teda Kowalczyka. Szybko podjęli decyzję o ślubie. Na kilkudniowym weselu w Chicago pojawiło się kilkaset gości. Związek jednak rozpadł się po kilku miesiącach i Villas powróciła do Polski.

W roku 1988 powstał krótkometrażowy fabularyzowany film dokumentalny "Sen o kopciuszku" reżyserowany przez Zbigniewa Kowalewskiego i Jerzego Kołata. W filmie zaprezentowano biografię artystki, ze szczególnym uwzględnieniem kontrowersyjnych wątków z jej życia. Na bazie filmu fabularnego miał powstać film "Rok z Violettą Villas", produkcja nie doszła jednak do skutku.

W latach 90. artystka była bardzo aktywna, dużo koncertowała w Polsce i za granicą, była gościem wielu programów w polskiej telewizji. Gościnnie wystąpiła na płycie zespołu Kult "Tata 2", w piosence "Kochaj mnie, a będę twoją". W 1999 roku dała wielki koncert w Teatrze Wielkim w Łodzi, występując z laureatami programu "Szansa na sukces".

Od 2000 roku za granicą wystąpiła kilkukrotnie - z trzema koncertami w Londynie i jednym w Wiedniu. W 2003 roku nagrała płytę "Walentynkowe hity", która osiągnęła status platyny. W roku następnym nagrała kolejny album, "Kolędy serca". Cztery lata później, na półki sklepowe trafił album "Na pocieszenie serca i uniesienie ducha". Na początku XXI wieku Villas dużo koncertowała, występowała m.in. na scenie Akademii Muzycznej w Krakowie, w Sali Kongresowej w Warszawie, czy Teatrze Nowym w Poznaniu. Wystąpiła także w kilku programach telewizyjnych, m.in. "Wieczorze z Jagielskim", czy "Kontrwywiadach" Zofii Bigosowej. Z czasem coraz rzadziej pojawiała się publicznie. Jej ostatni recital odbył się w styczniu 2010 roku, w Pałacu w Jastrowcu. .