Black Sabbath - brytyjska grupa z Birmingham, jeden z prekursorów gatunku heavy metal.

Grupa powstała w roku 1967 jako kwartet założony przez nastoletnich przyjaciół. Jego pierwotny skład tworzyli: Anthony "Tony" Iommi, William "Bill" Ward, John "Ozzy" Osbourne i Terence "Geezer" Butler. Tony Iommi, gitarzysta prowadzący zespołu, uległ podczas pracy w fabryce wypadkowi, w którym stracił opuszki palców prawej ręki. By grać dalej, skonstruował rękawiczkę z plastikowymi wkładkami. Mimo to gra na gitarze wciąż sprawiała mu zbyt wiele bólu i Iommi zmniejszył napięcie strun strojąc gitarę niżej. W ten sposób zrodziło się charakterystyczne dla zespołu, oryginalne brzmienie. Nisko grająca gitara, ciężko brzmiąca sekcja rytmiczna w połączeniu z dramatycznym, niekiedy histerycznie brzmiącym wokalem Osbourne'a, nadała muzyce Black Sabbath niepowtarzalny i pesymistyczny nastrój. Dopełniały go ponure teksty, utrzymane zazwyczaj w stylu makabreski, czasem o tematyce okultystycznej. Większość utworów grupy z pierwszego okresu jej działalności ma regularną strukturę pieśni trzyczęściowej. Otwierająca część zawiera krótki pasaż instrumentalny i dłuższą partię wokalną. Część druga jest wyłącznie instrumentalna, niekiedy rozbudowana. Część trzecia, zakończona krótką codą jest zwykle wiernym powtórzeniem pierwszej części.

W ciągu pierwszych dziesięciu lat swej działalności grupa stała się jednym z najbardziej znaczących zespołów heavy metalowych. W 1979 z grupy odszedł Ozzy Osbourne, który rozpoczął karierę solową. Po jego odejściu Black Sabbath kontynuował działalność ze zmiennym szczęściem, starając się zachować swoje oryginalne brzmienie mimo dalszych zmian personalnych. Jedynym muzykiem, który cały czas występował w Black Sabbath jest Tony Iommi.

Pierwszy album grupy, Black Sabbath odniósł sukces w 1970. Następny, Paranoid (też 1970), był już wielkim sukcesem w USA i Wielkiej Brytanii. W 1971 powstaje kolejny hit, płyta Master of Reality. Z nowości - na albumie obecne są utwory akustyczne (Solitude). Kolejna płyta Black Sabbath, Vol. 4 (1972), była najbardziej dojrzałą płytą grupy.

W tym czasie grupa jest jedną z najbardziej popularnych na świecie. Sabbath Bloody Sabbath wydana w (1973) to kolejna płyta, która potwierdza wysoką klasę zespołu.

W tym czasie zespół jest silnie uzależniony od narkotyków. Dodatkowo napotyka na trudności: problemy z zarządzaniem zespołu, eksperymenty z muzyką, zmiany na światowej scenie rockowej oraz wewnętrzne problemy. To powoduje, że zespół przeżywa kłopoty. Mimo trudności, w 1975 pojawia się płyta Sabotage - kolejny sukces.

Jednak nowa płyta Technical Ecstasy (1976) staje się komercyjnym niepowodzeniem. Płyta jest pełna orkiestry symfonicznej, syntezatorów. Co prawda niektórzy uznają tą płytę jako najbardziej ambitną, ale dla fanów Sabbath taka forma jest nie do przyjęcia. Never Say Die! (1978) to kolejny mocno eksperymentalny album, na którym można usłyszeć m.in. bluesowe nawiązania oraz śpiew Billa Warda (perkusisty) w jednym z utworów. Ten album też sprzedaje się słabo, mimo dobrych ocen.

Osbourne opuszcza zespół w 1979 i zaczyna solową karierę; jego miejsce zajmuje były wokalista zespołu Rainbow, Ronnie James Dio. Nowy album Heaven and Hell to tym razem - duży sukces.

Efekt pracy w kolejnych składach, z kilkoma różnymi wokalistami nie jest tak doceniany przez fanów jak czasy Ozzyego. A szkoda, bo był to czas ważny i - przede wszystkim - długi.
Ronnie James Dio nagrał z zespołem wiele płyt, w tym wspomniane wyżej kultowe Heaven and Hell. Jednak już na następnym albumie z tym wokalistą "Mob Rules" widnieje zgoła odmienny skład niż na H&H. Brakuje mianowicie Billa Warda - perkusisty który był z zespołem od początku. Ward miał depresję, problemy z alkoholem, w końcu stracił w krótkim czasie oboje rodziców. Zastępuje go Vinny Appice, skład taki wytrzymuje 2 lata. Wtedy to Vinny wraz z R. J. Dio odchodzą (prawdopodobnie z powodów... personalnych) by utworzyć zespół "Dio".

Po odejściu Dio następuje krótki okres współpracy z Ianem Gillianem (Deep Purple). Do zespołu wraca też Ward (po nagraniu znowu odchodzi, trasę gra już Bev Bevan). Mimo, że nagrany przez nich album - "Born Again"był całekim udany, to zespół zdaje się pomijać tę płytę przy wszelkich okazjach. Sam Ian Gillian stwierdził kiedyś, że śpiewał w Sabbathach tylko dla pieniędzy.

Po kolejnych zmianach w składzie (przede wszystkim wokaliści) - grupa staje się właściwie Tonym Iommim. To on jako jedyny zostaje z pierwszego składu, zaś reszta kapeli...

Black Sabbath w oryginalnym składzie reaktywuje się 13 lipca 1985 roku by zagrać jedyny koncert na festiwalu Live Aid.

Wreszcie w 1986 roku, po 3 latach od wydania ostatniej płyty powstaje "Seventh Star". Po 5 lub 6 koncertach promujących album Glenn Hughes, wokalista wylatuje z zespołu. Na jego miejsce przychodzi Ray Gillen, gra trasę, BS zaczyna nagrywać płytę "The Eternal Idol"... i skład znów się rozlatuje. W końcu płyta zostaje wydana z głosem innego wokalisty - Tony'ego Martina. Ten pan w Black Sabbath pośpiewa ładnych parę lat... do 1991 roku (w tym czasie reszta składu zmienia się parokrotnie).

Wtedy to do zespołu wraca Ronnie James Dio by zacząć nagrywać "Dehumanizer". Jednak występują pewne nieporozumienia, Dio odchodzi, wraca Martin, ale zaraz odchodzi, bo w tym czasie pracował nad solowym albumem. Więc Dio wraca. "Dehumanizer" okazuje się jednym z lepszych i bardziej docenionych albumów BS od lat.

W 1992 roku Ozzy powiedział coś o chęci powrotu. Spowodowało to odmowę wystąpienia na kolejnych koncertach przez Dio, 2 koncerty (14 i 15 listopada) zaśpiewał Rob Halford z Judas Priest. A 15 listopada tego roku wystąpił też Ozzy Osbourne. Po tych występach Dio znów zaczyna grać jako Dio, a do zespołu trafia Tony Martin (ponownie).

Razem z zespołem nagrywają płytę "Forbidden".

W roku 1997 do zespołu na stałe wraca Ozzy Osbourne. Płyta "Reunion" wydana w 1998 roku to zapis koncertowy wzbogacony o dwie nowe piosenki. Następne cztery wydawnictwa to boxy i składanki, co nie pozwala dłużej myśleć o Black Sabbath jak o żywym organizmie.
Dnia 13 maja 2006 roku zespół został wprowadzony do Rock and Roll Hall of Fame. Rok później BS przypomina sobie o Ronniem Jamesie Dio. Składanka z jego udziałem, koncert z jego udziałem i wreszcie projekt "Heaven and Hell".


Od marca 2007 do maja 2010 Anthony "Tony" Iommi, Vinny Appice, Ronnie James Dio i Terence "Geezer" Butler koncertowali jako Heaven and Hell

11 listopada 2011 r. poinformowano o reaktywacji zespołu w składzie Ozzy Osbourne, Tony Iommi, Geezer Butler, Bill Ward.



Skład

Członkowie Black Sabbath
(1969-1977)

* Ozzy Osbourne - śpiew
* Tony Iommi - gitara
* Geezer Butler - gitara basowa
* Bill Ward - perkusja, śpiew

(1977-1978)

* Dave Walker - śpiew
* Tony Iommi - gitara
* Geezer Butler - gitara basowa
* Bill Ward - perkusja, śpiew

(1978-1979)

* Ozzy Osbourne - śpiew
* Tony Iommi - gitara
* Geezer Butler - gitara basowa
* Bill Ward - perkusja, śpiew

(1979-1980)

* Ronnie James Dio - śpiew
* Tony Iommi - gitara
* Geezer Butler - gitara basowa
* Bill Ward - perkusja

(1980-1982)

* Ronnie James Dio - śpiew
* Tony Iommi - gitara
* Geezer Butler - gitara basowa
* Vinny Appice - perkusja

(1982-1983)

* Ian Gillan - śpiew
* Tony Iommi - gitara
* Geezer Butler - gitara basowa
* Bill Ward - perkusja

(1983-1984)

* Ian Gillan - śpiew
* Tony Iommi - gitara
* Geezer Butler - gitara basowa
* Bev Bevan - perkusja

(1984-1985)

* David Donato - śpiew
* Tony Iommi - gitara
* Geezer Butler - gitara basowa
* Bill Ward - perkusja

(13 lipca 1985) - Live Aid reunion

* Ozzy Osbourne - śpiew
* Tony Iommi - gitara
* Geezer Butler - gitara basowa
* Bill Ward - perkusja

(1985-1986)

* Glenn Hughes - śpiew
* Tony Iommi - gitara
* Geoff Nicholls - instrumenty klawiszowe
* Dave Spitz - gitara basowa
* Eric Singer - perkusja

(1986)

* Ray Gillen - śpiew
* Tony Iommi - gitara
* Geoff Nicholls - instrumenty klawiszowe
* Dave Spitz - gitara basowa
* Eric Singer - perkusja

(1986)

* Ray Gillen - śpiew
* Tony Iommi - gitara
* Geoff Nicholls - instrumenty klawiszowe
* Bob Daisley - gitara basowa
* Eric Singer - perkusja

(1987)

* Ray Gillen - śpiew
* Tony Iommi - gitara
* Geoff Nicholls - keyboards

(1987)

* Tony Martin - śpiew
* Tony Iommi - gitara
* Geoff Nicholls - instrumenty klawiszowe
* Dave Spitz - gitara basowa
* Bev Bevan - perkusja

(1987-1988)

* Tony Martin - śpiew
* Tony Iommi - gitara
* Geoff Nicholls - instrumenty klawiszowe
* Jo Burt - gitara basowa
* Terry Chimes - perkusja

(1988-1989)

* Tony Martin - śpiew
* Tony Iommi - gitara
* Geoff Nicholls - instrumenty klawiszowe
* Laurence Cottle - gitara basowa
* Cozy Powell - perkusja

(1989-1991)

* Tony Martin - śpiew
* Tony Iommi - gitara
* Geoff Nicholls - instrumenty klawiszowe
* Neil Murray - gitara basowa
* Cozy Powell - perkusja

(1991-1992)

* Ronnie James Dio - śpiew
* Tony Iommi - gitara
* Geezer Butler - gitara basowa
* Vinny Appice - perkusja

(1992-1994)

* Tony Martin - śpiew
* Tony Iommi - gitara
* Geoff Nicholls - instrumenty klawiszowe
* Geezer Butler - gitara basowa
* Bobby Rondinelli - perkusja

(1994)

* Tony Martin - śpiew
* Tony Iommi - gitara
* Geoff Nicholls - instrumenty klawiszowe
* Geezer Butler - gitara basowa
* Bill Ward - perkusja

(1994-1995)

* Tony Martin - śpiew
* Tony Iommi - gitara
* Geoff Nicholls - keyboards
* Neil Murray - gitara basowa
* Cozy Powell - perkusja

(1995-1997)

* Tony Martin - śpiew
* Tony Iommi - gitara
* Geoff Nicholls - instrumenty klawiszowe
* Neil Murray - gitara basowa
* Bobby Rondinelli - perkusja

(1997)

* Ozzy Osbourne - śpiew
* Tony Iommi - gitara
* Geezer Butler - gitara basowa
* Mike Bordin - perkusja

(1997-1998)

* Ozzy Osbourne - śpiew
* Tony Iommi - gitara
* Geezer Butler - gitara basowa
* Bill Ward - perkusja

(1998)

* Ozzy Osbourne - śpiew
* Tony Iommi - gitara
* Geezer Butler - gitara basowa
* Vinny Appice - perkusja

(1999 do dziś)

* Ozzy Osbourne - śpiew
* Tony Iommi - gitara
* Geezer Butler - gitara basowa
* Bill Ward - perkusja


* Rob Halford - śpiew (14-20 listopada 1992 oraz 26 sierpnia 2004, w obu przypadkach Rob Halford występował podczas koncertów w charakterze zastępcy)

Dyskografia

* Black Sabbath (1970)
* Paranoid (1970)
* Master of Reality (1971)
* Vol. 4 (1972)
* Sabbath Bloody Sabbath (1973)
* Sabotage (1975)
* We Sold Our Soul For Rock 'n' Roll (1976)
* Technical Ecstasy (1976)
* Never Say Die! (1978)
* Live At Last (1980)
* Heaven and Hell (1980)
* Mob Rules (1981)
* Live Evil (1983)
* Born Again (1983)
* Seventh Star (1986)
* The Eternal Idol (1987)
* Headless Cross (1989)
* Tyr (1990)
* Dehumanizer (1992)
* Cross Purposes (1994)
* Cross Purposes Live (1995)
* Forbidden (1995)
* The Sabbath Stones (1996)
* Reunion (1998)
* The Best Of Black Sabbath (2000)
* Past Lives (2002)
* Greatest Hits 1970-1978 (2002)
* Black Sabbath: The Dio Years (2007)
* Live at Hammersmith Odeon (2007)

Nagrody, pozycje na listach przebojów i rekordy

* 1999 Iron Man (SP) Grammy za Best Metal Performance


Albumy na listach Billboardu

Rok Album Lista pozycja

1970 Black Sabbath Pop Albums 23
1971 Master Of Reality Pop Albums 8
1971 Paranoid Pop Albums 12
1972 Black Sabbath, Vol. 4 Pop Albums 13
1974 Sabbath Bloody Sabbath Pop Albums 11
1975 Sabotage Pop Albums 28
1976 Technical Ecstasy Pop Albums 51
1976 We Sold Our Soul
For Rock 'N' Roll Pop Albums 48
1978 Never Say Die! Pop Albums 69
1980 Heaven And Hell Pop Albums 28
1981 Mob Rules Pop Albums 29
1983 Born Again Pop Albums 39
1983 Born Again The Billboard 200 39
1983 Live Evil Pop Albums 37
1984 Born Again The Billboard 200 108
1986 Seventh Star The Billboard 200 78
1987 The Eternal Idol The Billboard 200 168
1988 The Eternal Idol The Billboard 200 168
1989 Headless Cross The Billboard 200 115
1992 Dehumanizer The Billboard 200 44
1994 Cross Purposes The Billboard 200 122
1998 Reunion The Billboard 200 11
2002 Past Lives The Billboard 200 114
2006 Greatest Hits 1970-1978 The Billboard 200 96
2007 The Dio Years The Billboard 200 54

Single na listach Billboardu

Rok Album Lista pozycja

1970 Paranoid Pop Singles 61
1972 Iron Man Pop Singles 52
1982 Turn Up The Night Mainstream Rock 24
1982 Voodoo Mainstream Rock 46
1998 Psycho Man Mainstream Rock Tracks 3
1999 Selling My Soul Mainstream Rock Tracks 17
.