Stan Borys

14 piosenek

Stan Borys urodził się 3 września 1941 roku w podrzeszowskiej wsi Załęże. 
Od najmłodszych lat przejawiał zainteresowanie poezją. Wiele czytał, sam pisał. Jako dwudziestolatek wygrał Ogólnopolski Konkurs Recytatorski, a kilka lat później zdobył nagodę w Turnieju Jednego Wiersza. Marzył jednocześnie o aktorstwie i swoje pierwsze kroki na scenie stawiał jeszcze w drugiej połowie lat 50. na deskach Teatrzyku Poezji „Symbol”, potem w Teatrze „Rybałtów”, a jeszcze później w Teatrze im. Read more on Last.fm

Stan Borys urodził się 3 września 1941 roku w podrzeszowskiej wsi Załęże. 
Od najmłodszych lat przejawiał zainteresowanie poezją. Wiele czytał, sam pisał. Jako dwudziestolatek wygrał Ogólnopolski Konkurs Recytatorski, a kilka lat później zdobył nagodę w Turnieju Jednego Wiersza. Marzył jednocześnie o aktorstwie i swoje pierwsze kroki na scenie stawiał jeszcze w drugiej połowie lat 50. na deskach Teatrzyku Poezji „Symbol”, potem w Teatrze „Rybałtów”, a jeszcze później w Teatrze im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie. Już wtedy dysponował samorodnym talentem w postaci nienagannej dykcji i niezwykle silnego głosu. 
W 1965 roku los zetknął go z muzykiem Tadeuszem Nalepą, co zaowocowało powstaniem zespołu Blackout, którego nazwę wymyślił sam Borys (znany wówczas jako Stanisław Guzek). Do współpracy z zespołem namówił on innego poetę – Bogdana Loebla, który od tamtej pory stał się autorem słów ich piosenek m.in. słynnej „Anny” czy „Studni bez wody”. 
Po dwóch latach, drogi Borysa i Nalepy się rozeszły, a rozpoczęła współpraca z zespołem Bizony. To z nimi, już po zmianie nazwiska, nagrał m.in. wielki wakacyjny hit „Spacer dziką plażą”. 
Jednak Stan miał już wtedy inną wizję swojej kariery, bardziej ambitną niż wyśpiewywanie popularnych szlagierów, czemu dał wyraz występując bez zespołu, na Festiwalu w Opolu w 1968 roku, z pieśnią Jonasza Kofty i Juliusza Loranca „To ziemia”, za interpretację której został uhonorowany nagrodą dziennikarzy. 
Od 1970 roku zaczął ostatecznie występować jako solista. Wziął udział w tysiącach koncertów, w operze rockowej (Naga 1972), w widowiskach teatralnych i telewizyjnych, oratoriach muzycznych (Zagrajcie nam dzisiaj wszystkie srebrne dzwony 1975), grał w filmie (Uciec jak najbliżej 1971) i teatrze (Teatr Syrena – sezon 1974/75). Był laureatem wielu nagród na krajowych i zagranicznych festiwalach piosenki, m.in. Brązowego Gronostaja w Rennes w 1971 za piosenki „Ikona“ i „Kyrie“, 3 złotych Apollinów i Kryształowej Kuli za interpretację piosenki „Wierzę drzewom” na V Olimpiadzie Piosenki w Atenach w 1972, nagrody za interpretację piosenki „Lost Love” w Castlebar w 1973, natomiast śpiewana przez niego piosenka „Szukam przyjaciela” z muzyką Marka Sewena i słowami Stana, uznana została za najciekawszą piosenkę spoza Ameryki Południowej w Caracas w 1973. W 1973 roku otrzymał również „Bursztynowego Słowika” na Festiwalu w Sopocie. Jego interpretacja „Jaskółki uwięzionej” wzbudziła i do dziś wzbudza wielkie emocje wśród publiczności. Niestety, w tamtych czasach śpiewanie takich pieśni, sceniczny wizerunek, przypominający postać biblijną, noszenie krzyża na piersi, a także niechęć do podporządkowania się, mocno zawadzały komunistycznej władzy. 7 grudnia 1975 roku Stan Borys wyjechał z Polski z zamiarem nie wracania, gdyż nie widział tu miejsca dla swojej sztuki zabijanej nieustannie przez cenzurę i partyjnych biurokratów. 
Swoje artystyczne życie w USA rozpoczął od śpiewania w klubach, niekoniecznie polonijnych, gdzie uczył się występować w różnych warunkach, z różnymi muzykami – białymi, kolorowymi, szlifując w ten sposób artystyczny warsztat i język angielski, co wykorzystał później przy nagrywaniu płyt z amerykańskimi zespołami. 
Nie porzucił jednak swojej miłości do polskiej poezji i gdy tylko mógł, wszędzie ją promował, także w swojej własnej audycji w chicagowskim polonijnym radiu. Wtedy też zmierzył się na poważnie z trudną twórczością C.K. Norwida. W 1983 roku w 100 rocznicę śmierci tego poety, podczas Światowej Konferencji Norwidowskiej na University of Illinois w Chicago, namówiony przez jej organizatora, znanego polskiego slawistę i norwidologa Tymoteusza Karpowicza, wyreżyserował i zagrał postać tytułową w spektaklu „Norwid”, a w 1988 roku nagrał płytę z recytowanymi i śpiewanymi przez siebie wierszami wieszcza pt. „...piszę pamiętnik artysty – hańba temu, kto o tym źle myśli!”, będącą bardzo osobistym poetyckim misterium Borysa na temat zniewolonej Ojczyzny.
Jego aktorski i wokalny talent zaowocował udziałem także w wielu innych sztukach, m.in. w Chicago grał w sztuce Bertolda Brechta pt.: „The Good Woman of Setzuan” wystawionej w Blackstone Theatre, jak również w „Betlejem Polskim” Rydla, w Toronto w Salonie Muzyki i Poezji w „Poecie Magicznym” Gałczyńskiego oraz w „Słowackim”. 
W latach 90., już po upadku komunizmu w Polsce, zaczął bywać w kraju rodzinnym. W 1991 wystąpił ze swoim recitalem na festiwalu w Opolu i wziął udział w koncercie Trzy Dekady Polskiego Rocka w Sopocie, a w 1997 w Teatrze Muzycznym w Gdyni, stworzył gościnnie wybitną kreację jako Jean Valjean w największym musicalu lat 90. – „Les Miserables” („Nędznicy”) wg Victora Hugo. 
W 1998 roku w USA ukazała się płyta pt. „Niczyj”, owoc współpracy Stana Borysa, krzewiciela polskiej poezji, z wieloma znanymi, światowej klasy muzykami. Z programem na niej zawartym, objechał niemal wszystkie skupiska polonijne w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie, koncertując z powodzeniem. W 2004 roku przywiózł tę płytę do Polski i od tego czasu tu spędza większość czasu. 
W 2006 r. podczas jednej z wielu swoich podróży po kraju związanych z występami, poznał przypadkiem u wrocławskiego fryzjera młodziutkiego gitarzystę solowego z Dzierżoniowa – Grzegorza Stępnia, który zaprezentował mu swoje umiejętności. Stana niezwykle zachwyciła świeżość jego brzmienia i zaproponował mu współpracę. Grzegorz zrobił nowe aranże do kilku piosenek Borysa. Następnie ściągnął swoich kolegów: basistę Jurka Kwintę z Dzierżoniowa, gitarzystę Grzegorza Moj z Bielawy, a także wrocławian: klawiszowca Łukasza Damrycha i perkusistę Michała Czwojdę, i w ten sposób powstała nowa grupa muzyczna Stana Borysa o polsko-tajemniczo-poetycko-mickiewiczowsko brzmiącej nazwie Imię jego 44. Ich wspólnym występem w aulii widowiskowej w Łomiankach 28 X 2006 r. rozpoczął Stan Borys jubileuszową trasę koncertową z okazji 45-lecia swojej pracy artystycznej, podczas której 5 XI 2006 w Filharmonii Rzeszowskiej został odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi nadanym przez Prezydenta RP oraz srebrnym medalem Zasłużony Kulturze – Gloria Artis przez Ministra Kultury. 
W kwietniu 2007 ukazał się singiel pt. „Znieczulica” nagrany wspólnie z grupą Imię jego 44. Jest to pierwsza autorska płyta Stana Borysa wydana w Polsce po 30 latach jego pobytu w Ameryce. 
W maju wydane zostało CD pt. „Stan Borys” z największymi jego przebojami. 

Obecnie w skład zespołu Imię jego 44 wchodzą: 
Grzegorz Stępień – gitara solowa, 
Jerzy „Kwinto” Kwinta – gitara basowa, 
Grzegorz Moj – gitara rytmiczna, 
Łukasz Bryła – klawisze, 
oraz 
zamiennie perkusiści: Michał Czwojda i Piotr Kubański. 
Wokaliście i zespołowi towarzyszy chórek żeński. Tworzą go siostry: 
Katarzyna i Magdalena Rościńskie oraz Magdalena Kuś. 

Stana Borysa reprezentuje firma Amphy-Music International. Zainteresowani mogą dowiedzieć się więcej o artyście ze stron internetowych: 
www.stanborys.com i www.amphymusic.com Read more on Last.fm. User-contributed text is available under the Creative Commons By-SA License; additional terms may apply.

Popularne wykonania

Podobni wykonawcy